طلاق توافقی – مدارک و مراحل
در طلاق توافقی، کیفیت متن توافقنامه سرنوشتساز است. هرچه مفاد مالی و غیرمالی روشنتر باشد، احتمال اختلاف بعدی تقریباً صفر میشود.
محورها:
مدارک پایه: شناسنامه و کارت ملی زوجین، سند ازدواج، گواهی عدم بارداری (در موارد لازم)، مستندات مالی توافقشده (مثلاً شیوه پرداخت مهریه).
توافقنامه دقیق: تعیین تکلیف مهریه/نفقه/اجرتالمثل/جهیزیه، حضانت و حق ملاقات، هزینههای درمان/تحصیل کودک، سفر و خروج از کشور، محل سکونت فرزند، و هر شرط مالی یا زمانی.
رویه رسیدگی: تنظیم دادخواست و توافقنامه، شرکت در جلسات اجباری/مشاوره خانواده (طبق رویه مرجع)، صدور گواهی عدم امکان سازش و نهایتاً ثبت در دفترخانه طلاق.
مزیت راهبردی: تسریع روند، کاهش تنش و هزینه، و پیشگیری از ابهامهای بعدی با نگارش حرفهای توافقنامه.
طلاق یکطرفه – مبانی طرح دعوا و دفاع
در طلاق یکطرفه، راهبرد و مدارک بسته به اینکه درخواستکننده زوج است یا زوجه متفاوت است:
به درخواست زوج: اعمال حق طلاق با رعایت کامل حقوق مالی زوجه (مهریه، نفقه ایام عده، اجرتالمثل/نحله)، تعیین تکلیف جهیزیه و حضانت. وکیل مراقب است رأی بدون نقص اجرایی صادر شود تا در دفترخانه با مانع مواجه نشود.
به درخواست زوجه: استناد به مبانی قانونی مانند عُسر و حَرَج، ترک انفاق، اعتیاد زیانآور، سوءرفتار و ضرب و جرح مؤثر، محکومیت قطعی طولانی زوج، غیبت طولانی یا شروط ضمن عقد (از جمله وکالت در طلاق). در این حالت، ادلهی مستند (گزارش پزشکی قانونی، شکایتهای قبلی، آرای کیفری، استعلامات بانکی، شهادت معتبر) اهمیت حیاتی دارد.
هدف دادرسی: اخذ رأی قابلاجرا که تکلیف حقوق مالی و حضانت را نیز روشن کند تا در مرحله ثبت، اختلاف جدیدی شکل نگیرد.
پرسشهای متداول موکلین
با تنظیم درست مدارک و توافقنامه، روند صدور گواهی عدم امکان سازش معمولاً کوتاه است؛ اما نقص مدارک، ابهام در مفاد مالی یا حضانت، یا عدم حضور بهموقع در جلسات میتواند زمان را افزایش دهد. وکیل با آمادهسازی چکلیست مدارک و زمانبندی دقیق حضورها، از اطاله دادرسی جلوگیری میکند و متن توافقنامه را طوری مینویسد که برای دفترخانه قابلاجرا باشد.
همه چیز باید روشن و عدددار باشد: مهریه (میزان/نحوه پرداخت/ضمانت اجرا)، نفقه معوق و آتی، اجرتالمثل یا نحله، جهیزیه، حضانت و محل سکونت فرزند، تقویم حق ملاقات (روز/ساعت/تحویل/تعطیلات/تعطیلی مدارس)، هزینههای درمان و تحصیل، خروج از کشور (اجازهنامه وکالتی یا حکم)، و نحوه حل اختلاف در صورت نقض تعهد. هر بند مبهم در آینده میتواند منجر به پرونده جدید شود؛ بنابراین نگارش حرفهای توافقنامه حیاتی است.
گواهی عدم امکان سازش اعتبار زمانی محدود دارد (تا زمان مقرر برای ثبت). تا پیش از ثبت در دفترخانه، هر طرف میتواند از حضور منصرف شود؛ اما اگر تعهد مالی یا حقوقی در توافقنامه انجام شده باشد (مثلاً بخشی از مهریه پرداخت شده)، انصراف ساده ممکن است تبعات حقوقی داشته باشد. وکیل بهترین سناریو را پیشنهاد میکند: تمدید/اصلاح مفاد یا پیگیری اجرای تعهدات از مسیر حقوقی.
مهمترین مبنا عُسر و حَرَج (مشقت غیرقابل تحمل) است که با ادلهای مانند ترک انفاق، اعتیاد زیانآور، سوءرفتار مؤثر، محکومیت قطعی طولانی، غیبت طولانی یا عدم رعایت شروط زندگی مشترک اثبات میشود. همچنین اگر در عقدنامه وکالت در طلاق یا تحقق شروط ضمن عقد آمده باشد، مسیر کوتاهتر میشود. جمعآوری ادله منسجم و طرح دعوا با راهبرد درست، احتمال صدور رأی مثبت را بهطور جدی افزایش میدهد.
در طلاق توافقی، همهچیز تابع اراده طرفین و متن توافقنامه است (بخشش، تقسیط، تهاتر یا پرداخت کامل). در یکطرفه، دادگاه با توجه به قانون و ادله، درباره مهریه، نفقه ایام گذشته و آتی، اجرتالمثل یا نحله تصمیم میگیرد. وکیل با محاسبه دقیق مطالبات و زمانبندی پرداخت، قابلیت اجرا را تضمین میکند تا در دفترخانه یا اجرای احکام متوقف نشود.
رأی یا توافق درباره حضانت وقتی کارآمد است که جزئیات تحویل، زمانبندی، تعطیلات، سفر و بیماری روشن باشد. در صورت امتناع از تحویل یا ایجاد مانع، میتوان از دادگاه دستور اجرای حکم گرفت و حتی تقاضای ممنوعالخروجی یا تأمین خواسته مطرح کرد. انتخاب واژگان دقیق در متن حکم/توافقنامه، اجرای بیدردسر را ممکن میکند.